Robotik Kodlama İlk Uygulama

Arduino programı iki ana bölümden oluşur:

1. setup() fonksiyonu:

    • Program başlatıldığında bir kez çalışır.
    • Başlangıç ayarları burada yapılır.
    • Örnek: pin tanımlamaları, seri haberleşme başlatma, sensör kalibrasyonu gibi işlemler.
    • Örnek kullanım:

void setup()

{

  pinMode(10, OUTPUT);   // 10 numaralı pini çıkış olarak ayarlar

}

2. loop() fonksiyonu:

  • setup() tamamlandıktan sonra sürekli tekrar eder.
  • Devamlı yapılacak işlemler (örneğin LED’in yanıp sönmesi) bu bölümde yer alır.
  • Örnek kullanım:

void loop()

{

  digitalWrite(10, HIGH);

  delay(1000);

  digitalWrite(10, LOW);

  delay(1000);

}

Yani setup() bir kez, loop() sonsuz döngü şeklinde çalışır.

setup() ile loop() Fonksiyonları – Açık Uçlu Sorular

  1. setup() fonksiyonu ne işe yarar?
  2. loop() fonksiyonu ne işe yarar?
  3. setup() ve loop() fonksiyonlarının çalışma sırası nasıldır?
  4. setup() fonksiyonuna yazılan komut neden loop() fonksiyonuna yazılmaz?
  5. Bir LED’in sürekli yanıp sönmesini istiyorsak kod hangi fonksiyon içinde olmalıdır?
  6. setup() fonksiyonu kaç kez çalışır, loop() fonksiyonu kaç kez çalışır?
  7. Arduino’da bu iki fonksiyonun görevlerinin ayrılması neden önemlidir?
  8. setup() içinde tanımlanan değişkenlerin loop() içinde kullanılabilmesi için ne yapılmalıdır?

1. setup() fonksiyonu ne işe yarar?
setup() fonksiyonu Arduino çalışmaya başladığında bir kez çalışır. Başlangıç ayarları, pin tanımlamaları ve seri iletişim gibi işlemler bu fonksiyon içinde yapılır.


2. loop() fonksiyonu ne işe yarar?
loop() fonksiyonu program süresince sürekli tekrar eder. Devamlı yapılması gereken işlemler (LED yakıp söndürme, sensör okuma vb.) burada yer alır.


3. setup() ve loop() fonksiyonlarının çalışma sırası nasıldır?
Program başlatıldığında önce setup() bir kez çalışır, ardından loop() fonksiyonu devreye girer ve sürekli olarak tekrar eder.


4. setup() fonksiyonuna yazılan komut neden loop() fonksiyonuna yazılmaz?
Çünkü setup() yalnızca başlangıçta bir kez çalışır.
Eğer sürekli yapılması gereken işlemler buraya yazılırsa sadece programın başında gerçekleşir. Bu nedenle tekrar eden işlemler loop()’ta yazılmalıdır.


5. Bir LED’in sürekli yanıp sönmesini istiyorsak kod hangi fonksiyon içinde olmalıdır?
Bu işlem loop() fonksiyonu içinde olmalıdır, çünkü LED’in yanıp sönmesi için komutların sürekli tekrarlanması gerekir.


6. setup() fonksiyonu kaç kez çalışır, loop() fonksiyonu kaç kez çalışır?
setup() sadece bir kez,
loop() ise Arduino açık kaldığı sürece sonsuz kez çalışır.


7. Arduino’da bu iki fonksiyonun görevlerinin ayrılması neden önemlidir?
Görevlerin ayrılması programın düzenli çalışmasını sağlar. Başlangıç ayarları bir defa yapılırken, sürekli işlemler ayrı bir döngüde yürütülür. Bu sayede hata riski azalır ve kod okunabilirliği artar.


8. setup() içinde tanımlanan değişkenlerin loop() içinde kullanılabilmesi için ne yapılmalıdır?
Değişken setup() dışında, global alanda (en üstte) tanımlanmalıdır. Böylece hem setup() hem de loop() fonksiyonu tarafından erişilebilir olur.

pinMode(10, OUTPUT);

Bu komut, Arduino’nun 10 numaralı pinini çıkış (OUTPUT) olarak ayarlamak için kullanılır.
Yani bu pin artık bir LED, buzzer, motor gibi elemanlara sinyal gönderebilir.
Eğer bu komut yazılmazsa Arduino hangi pinin giriş (INPUT) veya çıkış (OUTPUT) olduğunu bilemez ve devre doğru çalışmaz.

1. Soru:

pinMode(10, OUTPUT); komutu ne işe yarar?

Cevap:
Bu komut, Arduino kartındaki 10 numaralı dijital pini çıkış olarak tanımlar. Böylece bu pin bir LED’i yakma veya söndürme gibi görevler için kullanılabilir.


2. Soru:

Bir pinin OUTPUT olarak ayarlanması neden gereklidir?

Cevap:
Arduino’da her pinin görevi belirtilmelidir. OUTPUT olarak ayarlanmazsa Arduino o pine sinyal gönderemez. Bu da LED’in yanmaması veya motorun çalışmaması gibi hatalara yol açar.


3. Soru:

pinMode() komutunun içine hangi iki parametre yazılır ve anlamları nedir?

Cevap:
İlk parametre pin numarası, ikinci parametre ise mod (INPUT, OUTPUT veya INPUT_PULLUP) değeridir.
Örnek: pinMode(7, INPUT); → 7 numaralı pin giriş olarak ayarlanır.


4. Soru:

Eğer pinMode(10, OUTPUT); komutu yerine pinMode(10, INPUT); yazılırsa ne olur?

Cevap:
Bu durumda 10 numaralı pin artık giriş pini olur. LED gibi çıkış elemanları çalışmaz, ancak buton veya sensör gibi giriş elemanlarından veri okuyabilir.


5. Soru:

Arduino’da pinMode komutu hangi fonksiyonun içinde yazılmalıdır ve neden?

Cevap:
Genellikle setup() fonksiyonu içinde yazılır çünkü setup() programın başında bir kez çalışır ve pinlerin görevleri burada tanımlanır.

digitalWrite(10, 1);

Bu komut Arduino’nun 10 numaralı çıkış pinine lojik 1 (HIGH) sinyali gönderir.
Yani 10 numaralı pine bağlı LED veya başka bir devre elemanı aktif olur (örneğin LED yanar).
Alternatif olarak şu şekilde de yazılabilir:

digitalWrite(10, HIGH);

HIGH ifadesi 1 anlamına gelir, LOW ise 0 anlamına gelir.

1. Soru:

digitalWrite(10, 1); komutu ne işe yarar?

Cevap:
Bu komut, Arduino’nun 10 numaralı pinine lojik 1 (HIGH) değeri gönderir. Eğer o pine bir LED bağlıysa LED yanar.


2. Soru:

digitalWrite(8, 1); ile digitalWrite(8, HIGH); arasında fark var mıdır?

Cevap:
Hayır, fark yoktur. İkisi de aynı anlama gelir. Her ikisi de 8 numaralı pini aktif (yüksek voltaj) hâline getirir.


3. Soru:

Bir LED’in söndürülmesi için hangi komut yazılmalıdır?

Cevap:
LED’i söndürmek için 7 numaralı pine lojik 0 (LOW) değeri gönderilir:

digitalWrite(7, 0);

ya da

digitalWrite(7, LOW);

4. Soru:

digitalWrite() komutu neden pinMode() komutundan sonra kullanılmalıdır?

Cevap:
Çünkü önce pinin görevi (INPUT veya OUTPUT) belirlenmelidir. Eğer pinMode() ile pin OUTPUT olarak tanımlanmazsa, digitalWrite() komutu çalışmaz veya hatalı sonuç verir.


5. Soru:

Aşağıdaki kod çalıştığında LED’in durumu ne olur?

pinMode(3, OUTPUT);
digitalWrite(3, 1);
delay(1000);
digitalWrite(3, 0);

Cevap:
LED önce 1 saniye yanar, sonra söner. Çünkü önce 3 numaralı pin aktif edilir (1), ardından 1 saniye beklenir, sonra pin pasif yapılır (0).

1. Soru:

digitalWrite(6, 1); komutu ne işe yarar?

Cevap:
Bu komut, Arduino’nun 6 numaralı pinine lojik 1 (HIGH) değeri gönderir. Eğer o pine bir LED bağlıysa LED yanar.

2. Soru:

digitalWrite(5, 0); komutu ne işe yarar?

Cevap:
Bu komut, Arduino’nun 5 numaralı pinine lojik 0 (LOW) değeri gönderir. Eğer o pine bir LED bağlıysa LED söner.

Robotik ve Kodlama Led – Breadboard

MIKRODENETLEYICI KART ILE LED UYGULAMALARI

LED’ ler

LED’ler üzerinden akım geçtiğinde ışık yayan devre elemanlarıdır (diyot elemanıdır).
Yalnız dikkat etmemiz gereken husus:
Asla LED’imizi direnç olmadan devreye bağlamamalıyız.
Çünkü eğer yüksek akım maruz kalırsa yanabilir ve bir gaz açığa çıkabilir. Bu gaz tehlikelidir ve asla solunmamalıdır.
Direnç devreye seri olarak bağlanarak akımı azaltacak ve LED’imize uygun hale getirecektir.

Bir mikrodenetleyici kartın çıkış portuna LED bağlandığında LED ışık veriyorsa port çıkış 1 (çalışıyor), ışık vermiyorsa port çıkış 0 (çalışmıyor) anlamına gelir.

LED’lerin görselde görüldüğü gibi anot (+) ve katot (-) uçları vardır.

LED’in ışık vermesi için katot (-) ucu mikrodenetleyicinin GND (topraklama) portuna,

anot (+) ucu da D2’den D13’e kadar herhangi bir çıkış portuna bağlanabilir.

LED’in uçları ters bağlanırsa LED ışık vermez ama zarar da görmez.


Breadboard

Breadboard devre elemanlarını birbirine bağlamak için kullanılır.
Tekrar tekrar kullanabilirsiniz.

Yani A ve D bölmelerinde herhangi bir pine bağlantı yaptığımızda o bölmenin tüm yatay hizasındaki bölmelerle bağlantı kurmuş oluyoruz.

B ve C bölmelerinde ise 5 er yuvalık dikey halde pinler birbiri ile bağlantılıdır. Bir pine bağlantı verdiğimizde o dikey hizadaki 5 pin ile bağlantı kurmuş oluyoruz.

Flowgorithm Kurulum ve Örnekler

Kurulum

Şekiller ve Açıklamalar –> KAYNAK

İlk Örnekler

Örnek1

Çözüm1

Örnek2

Çözüm2

Karşılaştırma Örnekleri (Eğer – if) Mantıksal Algoritma 1 Örnekleri

Yeni Şekil – Karar Verme İşlemleri

Örnek3

Çözüm3

Örnek4

Çözüm4

Flowgorithm’ de Karşılaştırma İç İçe Eğer(if – elseif – else) Mantıksal Algoritma 2

Örnek5

Çözüm5

Çözüm5 – Farklı Yöntem

BTT AR Sanallaştırma Simülasyon

Sanallaştırma

Sanallaştırma (virtualization), bir fiziksel donanım kaynağını birden fazla sanal ortam veya sistem gibi çalışacak şekilde bölme ve soyutlama teknolojisidir.
Yani bir bilgisayarda, sanki birden fazla ayrı bilgisayar (işletim sistemi) varmış gibi davranılmasını sağlar.

Video – Sanal Masaüstü Bilgisayara Windows 10 Kurulumu

Artırılmış gerçeklik

Artırılmış Gerçeklik, “gerçek dünyayı sanal bilgilerle zenginleştiren” teknolojidir.

Gerçek ortam üzerine bilgisayar tarafından oluşturulmuş öğeler eklenir ve bu sayede daha etkileşimli, bilgilendirici ve görsel bir deneyim sağlanır.
Kamera, sensör ve yazılım yardımıyla, ekranda gördüğümüz gerçek ortama bilgisayar tarafından üretilen dijital öğeler eklenir.

Meta Quest

Tıp

Pokemon Go

Ikea AR

Eğitimde AR

Otomotiv AR

İnşaat AR

Simülasyon

Simülasyon; bir sistemin davranışını anlamak, tahmin etmek veya eğitim amacıyla gerçeğe yakın şekilde modellemek için kullanılır.
Bu modelleme sırasında sistemin kuralları, değişkenleri ve olası sonuçları bilgisayar programlarıyla taklit edilir.

Kısaca:

Simülasyon = Gerçeğin sanal ortamda canlandırılmasıdır.

Örneklerle Simülasyon:

  1. Uçuş simülatörü: Pilotlar, gerçek uçak kullanmadan uçuş eğitimi alır. Video
  2. Sürüş simülatörü: Sürücü adayları veya yarışçılar, sanal ortamda araç kullanmayı öğrenir. Video
  3. Tıp simülasyonu: Doktorlar sanal hastalar üzerinde ameliyat pratiği yapar.
  4. Fabrika simülasyonu: Üretim süreci test edilir, hatalar önceden görülür.
  5. Bilgisayar simülasyonu: Fizik, kimya veya ekonomi gibi alanlarda deneyler yapılır.
  6. Uzay simülasyonu: Uzay görevleri önceden sanal ortamda denenir.

Bir simülasyon modelinin oluşturulma aşamaları şunlardır:

  • Sistemin açıklamasının oluşturulması
  • Oluşturulacak modelin kurallarının belirlenmesi
  • Elde edilen verilerin bir araya getirilerek düzenlenmesi
  • Bilgisayar yazılımının algoritmasının elde edilmesi
  • Model performansının ölçülmesi
  • Model için önemli noktaların planlanması
  • Denemelerin yapılması ve duyarlılık tahlilleri
  • Uygulamaların yapılması ve sonuçların kanıtlanması

Sanal fabrika

Sanal fabrika, bir üretim tesisinin tüm unsurlarını (makineler, işçiler, malzeme akışı, enerji, bakım, zaman ve maliyet verileri) dijital olarak temsil eden bir simülasyon sistemidir.
Gerçek üretim başlamadan önce her şey sanal ortamda test edilir. Video Video2

Avantajları:

  • Gerçek üretim başlamadan hatalar tespit edilir.
  • Zaman ve maliyet tasarrufu sağlar.
  • Risk içermez, güvenli ortamda test yapılır.
  • Verimlilik ve kapasite planlaması kolaylaşır.
  • Dijital ikiz teknolojisinin temelini oluşturur.

Ticari sanal fabrika yazılımları (CAMTech, NTU gibi) ile fabrikadaki sistematik yapının daha kolay,
fabrikada olası problemlere karşı çözüm üretmenin ise kullanıcılar için daha yalın hâle getirilmesi
sağlanmaktadır.

Dijital fabrika

Dijital fabrika, bir fabrikanın tüm üretim süreçlerinin, makinelerinin, çalışanlarının ve kaynaklarının dijital ortamda planlandığı, yönetildiği ve izlenebildiği akıllı üretim sistemidir.
Yani gerçek fabrika dijital teknolojilerle entegre hale gelmiş bir üretim ekosistemidir.

Kısaca:

Dijital fabrika = Gerçek fabrikanın dijital olarak yönetilen, veriyle çalışan hali.

Avantajları:

  • Akıllı karar verme: Veriye dayalı üretim planlaması
  • Verimlilik artışı: Kaynak israfını azaltır
  • Maliyet düşüşü: Gereksiz duruş ve hatalar azalır
  • Gerçek zamanlı izleme: Tüm süreç anlık olarak takip edilir
  • Uzaktan yönetim: Fabrika uzaktan kontrol edilebilir
  • Sürekli iyileştirme: Sistem öğrenir ve kendini geliştirir

Gerçek Dünya Örneği:

Siemens Digital Factory: Video
Makinelerden gelen veriler sensörlerle toplanır, üretim planı dijital ekranda optimize edilir, hatalar önceden tahmin edilir.
Bu sayede üretim verimliliği %20 artar, enerji tüketimi %15 azalır.

Dijital fabrika, üretimi sadece “otomatik” değil “akıllı” hale getirir.
Veriler, sensörler, yapay zeka ve simülasyon birlikte çalışarak endüstrinin geleceğini oluşturur.

Dijital ikiz

Dijital ikiz, bir nesnenin, makinenin, fabrikanın veya sistemin gerçek zamanlı verilerle desteklenen dijital kopyasıdır.
Yani gerçek dünyadaki bir varlığın sanal bir yansımasıdır.

Dijital ikiz, sensörler, IoT (nesnelerin interneti), yapay zeka ve veri analitiği kullanarak gerçek sistemin davranışını izler, analiz eder ve tahmin eder.


Kısaca:

Dijital ikiz = Gerçek nesnenin dijital ortamda yaşayan kopyasıdır.

Nasıl Çalışır?

  1. Gerçek nesne veya sistem sensörlerle donatılır.
  2. Sensörler, sıcaklık, basınç, hız, enerji tüketimi gibi anlık veriler toplar.
  3. Veriler buluta aktarılır ve dijital model bu verilerle sürekli güncellenir.
  4. Yapay zekâ ve analitik yazılımlar, bu verileri analiz ederek gelecekteki davranışları tahmin eder.

Gerçek Dünya Örneği:

  • Siemens Energy, türbinlerinin dijital ikizlerini kullanarak arızaları önceden tahmin eder.
  • BMW, araçlarının dijital ikizlerini kullanarak üretimden önce tüm süreçleri test eder.
  • NASA, uzay araçlarının dijital ikizleriyle arızaları Dünya’dan takip eder.

2.9. OTOMASYON VE SENSÖR TEKNOLOJİLERİ SYF 44

Otomasyon, bir işi insan müdahalesine gerek kalmadan makineler, sensörler, bilgisayar sistemleri veya yazılımlar aracılığıyla gerçekleştirme sürecidir.
Yani insan gücünü azaltarak, süreci otomatik hale getiren teknoloji anlamına gelir.


Kısaca:

Otomasyon = İnsan yerine sistemin kendi kendine çalışmasıdır.

Gerçek Hayattan Örnekler:

  • Otomatik üretim hattı: Bir otomobil fabrikasında kaynak robotlarının kesintisiz çalışması.
  • Akıllı ev sistemi: Sesle kontrol edilen ışık, perde ve klima sistemleri.
  • ATM cihazı: İnsan müdahalesi olmadan para çekme ve yatırma işlemleri.
  • Tarım otomasyonu: Toprak nemine göre otomatik sulama yapan sensör sistemi.

Endüstri 4.0 ve Otomasyon:

Otomasyon, Endüstri 4.0’ın temel yapı taşlarından biridir.

Endüstri 4.0‘ın anlamı, üretim süreçlerini daha verimli hale getirmeyi hedefleyen ve bunu gerçekleştirirken nesnelerin interneti (IoT), bulut bilişimi (Cloud), büyük veri (Big Data) gibi yeni nesil teknolojileri kullanan dördüncü sanayi devrimini ifade eder.

Sensörler

Sensör ise çevredeki fiziksel değişiklikleri (sıcaklık, basınç, uzaklık vb.) algılayan cihazlara denir. Yani sensörler, gerçek dünyayı elektronik sistemlerin anlayabileceği verilere çevirir.

Günlük Hayattan Örnekler:

  • Araç park sensörleri engeli algılayıp sürücüyü uyarır.
  • Otomatik lambalar, hareket algılandığında yanar.
  • Klima, ortam sıcaklığına göre kendini ayarlar.
  • Robot süpürge, mesafe sensörleriyle çarpmadan temizlik yapar.
  • Akıllı telefon, ışık sensörü sayesinde ekran parlaklığını otomatik ayarlar.

Akıllı Ev

Akıllı Fabrikalar

2.10. BULUT BİLİŞİM SİSTEMLERİ

Bulut bilişim, büyük kapasitedeki verilerin internette saklanmasına ve internet üzerinden erişimine imkân veren sistemlerdir.

Tanınmış birçok e-posta sağlayıcısı her kullanıcısına belli bir kapasitede bulut hizmeti sunmaktadır. Bu hizmet her e-posta sayfası için farklılık arz etmektedir.

Bulut teknolojisinin getirdiği avantajlar şunlardır:

• Bulut bilişim sistemleri API (uygulama programlama arayüzü) mimarisi üzerinden kullanımkolaylığı getirmektedir.

• Daha fazla saklama alanı, verilerin kaydedilmesi sırasında hızlı veri transferi gibi olanaklarsunmaktadır.

• Verilerin arşivlenebilmesi, verilere yetkili kişiler veya paylaşım izni verilen kişiler tarafından erişilebilmesi ile güvenlik sağlar.

• Web teknolojileri üzerinden çalıştığı için platformdan bağımsızdır. İnternete bağlanılabilen heryerden verilere ulaşılabilmektedir.

• Ana bilgisayarlardan daha güvenlidir. Çünkü bulut hizmeti veren şirketler yazılımsal ve donanımsal güvenlik önlemleri almaktadırlar.

SİBER GÜVENLİK SİSTEMLERİ

Siber güvenlik, ağları ve bilgisayar sistemlerini siber saldırılara karşı korumak için alınması gereken bir dizi önlemleri ifade eder.

Siber saldırı türlerinden bazıları şunlardır: phishing (e-dolandırıcılık), zararlı yazılımlar (trojan, virüs ve worm gibi), DDoS (ağ saldırıları), parola saldırıları…

Siber saldırılardan kişisel olarak korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:

• İnternet güvenlik paketi kullanmak

• Güçlü parolalar kullanmak

• Bilgisayardaki programları güncel tutmak

• Sosyal medya ayarlarını yönetmek

• Ağ paylaşımı ayarlarını güçlendirmek

• Ailedeki bireyleri güvenli internet kullanımı için bilgilendirmek

• Kimlik hırsızlığına karşı korunmaya yardımcı olacak önlemler almak

SANAYİ DEVRİMLERİ ve DİJİTAL DÖNÜŞÜM – ÖZET

1. SANAYİ DEVRİMİ (18.-19. yüzyıl)

• Başlangıç: İngiltere (1784) – James Watt’ın buhar makinesi.
• Temel enerji kaynağı: Kömür ve buhar.


İnsan ve hayvan gücünün yerini makine gücünün aldığı, özellikle demir, çelik ve tekstil sektörlerinde büyük ilerlemelerin yaşandığı döneme Birinci Sanayi Devrimi denir.

Buhar gücünün üretime girmesiyle başlayan bu dönem, insanlık tarihinde makineleşmenin ve modern sanayinin doğduğu süreçtir.

Gelişmeler:

  • 1784’te ilk mekanik dokuma tezgâhı üretildi.
  • Buhar makineleri üretimde kullanılmaya başlandı.
  • Demiryolları geliştirildi; ulaşım ve ticaret hızlandı.
  • Tarım, metalürji ve kimya alanlarında üretim arttı.

Sonuçları ve Etkileri:

  • Avrupa ekonomik olarak güçlendi.
  • Burjuva” (zengin, eğitimli kentli) ve “işçi sınıfı” ortaya çıktı.
  • Şehirleşme hızlandı.
  • Bilimsel düşünme, rasyonel akılcılık ve reform fikirleri yayıldı.
  • Rönesans ve Reform hareketleri, bu dönemi hazırlayan temel düşünsel zemin oldu.

2. SANAYİ DEVRİMİ (1870–1900)

• Diğer adı: Teknoloji Devrimi.
• Temel güç kaynağı: Elektrik

Birinci sanayi devriminde başlayan makineleşmenin, elektrik, çelik, petrol ve seri üretim gibi yeni teknolojilerle daha verimli hâle gelmesine İkinci Sanayi Devrimi denir.

İkinci Sanayi Devrimi, elektriğin gücüyle sanayinin hızlandığı, iletişim ve ulaşımın geliştiği, toplumların modernleştiği dönemdir.

Başlıca Teknolojik Gelişmeler:

  • Elektrik jeneratörleri (1870): Elektrik, üretimde ana enerji kaynağı oldu.
  • Telefon (1876): Alexander Graham Bell tarafından icat edildi.
  • Radyo (1901): Marconi ilk kez Atlantik üzerinden radyo sinyali gönderdi.
  • Kâğıt üretim makineleri: Fenerty ve Keller’in icatları sayesinde kitap ve gazete üretimi ucuzladı.
  • İçten yanmalı motorlar: Benzinli motorlarla otomobil ve uçak teknolojileri gelişti.

ENDÜSTRİ 4.0 Nedir? Video

Özetle:

İlk sanayi devrimi su ve buhar gücünün kullanımıyla başlarken

ikinci sanayi devriminde elektrik büyük bir devrimdi.

Üçüncü sanayi devriminde dijitalleşme ile bilgisayar ve internetin kullanımı gerçekleşti.

Dördüncü sanayi devrimi ise yeni bir teknolojinin bulunması veya icadı değildir. Sanayi 4.0 daha az
maliyet, daha az enerji kullanımı, zamanın verimli kullanılması, kaynakların bir iş için minimum derecede
harcanması, iş güvenliğinin artması, yapılan işlerin daha verimli hâle getirilebilmesi, daha kaliteli ürün
kazanımı gibi hedefler sunar ve çözüm için gerekli teknolojik ekipmanları belirler.

BÜYÜK VERİ TEKNOLOJİLERİ – VIDEO

İnternette günden güne artan ve biriken veri yığınları büyük veri olarak bilinmektedir.

İnternette her gün milyonlarca kullanıcı tarafından üretilen, hızla artan ve çeşitlenen veri yığınlarına büyük veri (Big Data) denir.


Bu veriler; sosyal medya paylaşımları, sensör verileri, alışveriş kayıtları, konum bilgileri, e-postalar, videolar gibi birçok farklı kaynaktan gelir.

Bilginin Yapı Taşları

Bilginin oluşumu üç aşamada gerçekleşir:
Veri → Enformasyon → Bilgi

Veri (Data)

  • Ham, işlenmemiş, tek başına anlam taşımayan girdilerdir.
  • Örnek: Ad, soyad, telefon numarası, adres bilgisi.

Enformasyon (Information)

  • Verilerin anlamlandırılması ve ilişkilendirilmesiyle oluşur.
  • Örnek: Bir sınıfın matematik dersi not ortalaması.

Bilgi (Knowledge)

  • Enformasyonun analiz edilip yorumlanmasıyla ortaya çıkan sonuçtur.
  • Örnek: “Türkiye millî futbol takımı Avrupa Şampiyonası’nda bir öncekine göre daha çok puan toplamıştır.” ifadesi.

syf 37

Büyük Verinin Özellikleri (3V)

  1. Volume (Hacim): Çok büyük veri miktarı
  2. Velocity (Hız): Verinin hızlı şekilde üretilmesi ve işlenmesi
  3. Variety (Çeşitlilik): Farklı türde verilerin (metin, ses, video, sensör) bulunması

VERİ MADENCİLİĞİ

Büyük hacimli veriler arasında bilgiye ulaşma veya bilgiyi farklı yöntemlerle bulma işidir.

Veri Madenciliği Aşamaları

  1. Veri Toplama:
    Farklı kaynaklardan verilerin toplanması. (ör. sensörler, internet siteleri, veritabanları)
  2. Verileri Ayıklama (Temizleme):
    Hatalı, eksik veya tekrarlayan verilerin çıkarılması.
  3. Veri Analizi:
    İstatistiksel ve yapay zekâ yöntemleriyle verilerin incelenmesi.
  4. Yorumlama:
    Elde edilen sonuçların anlamlandırılması ve karar süreçlerine aktarılması.

SYF 38 İncele

SYF 39 Sizde

BÜYÜK VERİ UYGULAMA ALANLARI VE ÖRNEKLERİ

1 Hizmet Sunumu

Amaç: Kamu hizmetlerinin daha etkin sunulması
Örnek:
ABD, Brezilya ve Birleşik Krallık’ta kullanılan PredPol adlı tahmine dayalı suç önleme sistemi.
—->Suç verilerini analiz ederek riskli bölgeleri önceden belirler ve polis devriyelerini buna göre yönlendirir.


2 Politika Belirleme

Amaç: Karar verme ve şehir planlamasında veri destekli analiz yapmak
Örnek:
Güney Kore – Seul şehrinde, 3 milyar çağrı ve mesaj verisi incelenerek gece otobüs rotaları belirlenmiştir.
—->Vatandaşların hareket verileri analiz edilerek daha verimli ulaşım planlaması yapılmıştır.


3 Vatandaş Katılımı

Amaç: Toplumun aktif katılımıyla afet veya kriz durumlarında bilgi toplamak
Örnek:
Haiti depremi sırasında gönüllü vatandaşlardan gelen konum ve mesaj verileriyle arama-kurtarma çalışmaları yönlendirilmiştir.
—-> Büyük veri sayesinde yardımlar hızlı ve doğru şekilde yönlendirilmiştir.