Robotik ve Kodlama Hafta 2 Robot Kavramı

Eylül 24, 2025Eylül 24, 2025 eser 1 Yorum

Arduino Nedir? Nedir Yapılabilir?

1. Ünite: Robot Kavramı

Robotun Tanımı

Robot; çevresini algılayabilen (sensörlerle), aldığı verilere göre karar verip hareket eden (denetleyici ve yazılım aracılığıyla) programlanabilir elektro-mekanik sistemdir.
Robotlar çevreyi algılar, sensörlerle veri toplar, verileri işler ve amaca uygun bir sonuç üretir.
Bu işlemleri otonom (kendi kendine) ya da kullanıcı kontrolüyle yerine getirebilirler.

2. Robotların Özellikleri

Programlanabilirlik: Yazılımla istenilen görevleri yerine getirebilirler.
Algılama: Sensörleri sayesinde çevresini tanıyabilir.
Karar verme: Verileri işleyerek uygun hareketleri seçer.
Hareket: Motor, tekerlek, palet, kol vb. mekanik sistemlerle hareket eder.
Otonomi: Kendi başına çalışabilir veya uzaktan kontrol edilebilir.

3. Robotların Tarihçesi

“Robot” kelimesi ilk kez Karel Čapek tarafından 1921’de yazılan Rossum’un Evrensel Robotları adlı tiyatro oyununda kullanıldı.
Bu eser, insan gibi çalışan yapay varlıkları anlatıyordu.
Günümüzde robot teknolojisi sanayiden tıbba, ev yaşamından eğitime kadar pek çok alanda yer almıştır.

4. Kontrol Yöntemlerine Göre Robotlar

Tepkisel (Reactive) Robotlar
- Algıla–tepki mantığıyla çalışır.
- Karar verme süreci hızlıdır, plan yapmazlar.
- Örnek: Deep Blue (satranç oynayan bilgisayar). Oynanış
Bilinçli (Deliberative) Robotlar
- Çevreden veriler alır, plan yapar, ardından harekete geçer.
- Örnek: Shakey Robotu (1960’larda geliştirilen, çevresini algılayıp plan yapabilen ilk robot).
Karma (Hibrit) Robotlar
- Hem tepki hem planlama sistemini birlikte kullanır.
- Hızlı ve esnek çözümler üretir.
Davranışsal (Behavioral) Robotlar
- Hibrit sistemin alternatifi.
- Çevreye uyumlu, basit davranışlara dayalıdır.

5. Kullanım Alanlarına Göre Robot Türleri

Ev robotları: Robot süpürgeler, akıllı asistanlar.
Tıbbi robotlar: Cerrahi robotlar, rehabilitasyon robotları.
Endüstriyel robotlar: Kaynakçı robotlar, montaj robotları.
Askerî robotlar: İHA, bomba imha robotları.
Uzay robotları: Rover araçları (Mars keşif robotları).
Eğitsel robotlar: Öğrencilerin kodlama ve algoritmik düşünme becerilerini geliştiren kitler (Lego Mindstorms, mBot).
Hobi robotları: Amatör kullanıcıların geliştirdiği küçük projeler.

6. Robotların Günlük Hayata Katkıları

İnsan gücünü azaltır, zaman tasarrufu sağlar.
Tehlikeli işlerde insanın yerini alır (ör. maden, nükleer alan).
Sağlık alanında hassas ve hızlı operasyonlar yapılmasını sağlar.
Eğitimde öğrencilerin STEM (bilim, teknoloji, mühendislik, matematik) becerilerini geliştirir.

7. Örnek Sorular

Robot kavramını ilk kez kullanan yazar kimdir?
Tepkisel robotlara bir örnek veriniz.
Bilinçli ve tepkisel robot arasındaki farkı açıklayınız.
Günlük yaşamda kullanılan üç robot türünü yazınız.
Eğitsel robotların öğrencilere katkıları nelerdir?

Robotta Mekanik / Elektromekanik Bileşenler

Gövde: Robotun iskeleti, tüm parçaları taşır.
Motorlar: Hareket ettiren güç kaynağı (DC motor, servo motor, step motor).
Tekerlek/Ayak/Palet: Robotun yürümesini, ilerlemesini sağlar.
Bağlantı elemanları: Vida, somun, rondela gibi parçalar.
Destek parçaları: Yay, amortisör, esnek elemanlar.
Nesne tutucular: Mekanik gripper veya vakumlu kollar.

Robotta Elektronik Bileşenler

Motor sürücü kartları: Motorların kontrollü çalışmasını sağlar.
- DC motor sürücüler,
- Servo motor sürücüler,
- Özel robot kartları.
Sensörler: Çevreden veri toplar (ışık, sıcaklık, mesafe, ses, renk, gaz).
Kablosuz erişim kartları: Robotların uzaktan kontrolünü sağlar (Bluetooth, Wi-Fi, RF modülleri).

SORULAR

A. Çoktan Seçmeli (1–10)

“Robot” kelimesi ilk kez hangi yazar tarafından kullanılmıştır?
A) Charles Rosen
B) Isaac Asimov
C) Karel Čapek
D) Garry Kasparov
E) Alan Turing
Deep Blue hangi robot kontrol türüne örnektir?
A) Bilinçli
B) Tepkisel
C) Karma
D) Davranışsal
E) Hibrit
Aşağıdakilerden hangisi robotların ortak özelliği değildir?
A) Programlanabilirlik
B) Çevreyi algılama
C) İnsan gibi hissetme
D) Hareket edebilme
E) Karar verme
Shakey isimli robot hangi kontrol yöntemine örnektir?
A) Bilinçli
B) Tepkisel
C) Davranışsal
D) Karma
E) Hibrit
Ev robotlarına örnek aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mars Rover
B) Robot süpürge
C) Cerrahi robot
D) Kaynakçı robot
E) Shakey
Robotların mekanik bileşenleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A) Tekerlek
B) Gövde
C) Motor
D) Vida
E) Sensör
Eğitsel robotların temel amacı nedir?
A) Askerî alanda kullanılmak
B) Uzay araştırmalarında görev almak
C) Öğrencilere algoritmik düşünme ve kodlama öğretmek
D) Sanayide kaynak yapmak
E) Tıpta cerrahi operasyon yapmak
Robotların kontrol yöntemlerinden biri olan davranışsal robotların temel özelliği nedir?
A) Plan yaparak çalışması
B) Çevreye uyumlu basit davranışlara dayalı olması
C) İnsan kontrolüne bağlı olması
D) Sadece sensör verisine tepki vermesi
E) Karma sistemi kullanması
Aşağıdakilerden hangisi robot türleri arasında yer almaz?
A) Tıbbi robot
B) Endüstri robotu
C) Ev robotu
D) Eğitsel robot
E) İşlemci robot
Endüstride kullanılan kaynakçı robot hangi kategoriye girer?
A) Hobi robotu
B) Eğitsel robot
C) Endüstri robotu
D) Uzay robotu
E) Ev robotu

B. Doğru – Yanlış (11–15)

( ) Robotlar yalnızca insanların uzaktan kumanda etmesiyle çalışır.
( ) Robot kavramı ilk kez 1921’de ortaya çıkmıştır.
( ) Shakey robotu çevresini algılayarak plan yapabilen ilk genel amaçlı mobil robottur.
( ) Eğitsel robotlar öğrencilerin yaratıcılığını geliştirmez.
( ) Robotlar hem mekanik hem de elektronik bileşenlerden oluşur.

C. Boşluk Doldurma (16–20)

Robot kavramı ilk kez __________ adlı yazarın “Rossum’un Evrensel Robotları” adlı oyununda kullanılmıştır.
Deep Blue’nun yendiği satranç ustasının adı __________’dır.
Algıla–tepki mantığıyla çalışan robotlara __________ robotlar denir.
Eğitsel robotlar öğrencilerin __________ düşünme becerisini geliştirmektedir.
Robotlarda çevreden veri alan birimler __________ olarak adlandırılır.

✅ CEVAP ANAHTARI

Çoktan Seçmeli

Doğru – Yanlış
11) Y
12) D
13) D
14) Y
15) D

Boşluk Doldurma
16) Karel Čapek
17) Garry Kasparov
18) Tepkisel (Reactive)
19) Algoritmik
20) Sensör

BTT Hafta 2

Eylül 21, 2025Ekim 6, 2025 eser Yorum yapın

Etik İlkeler – Test Soruları

Sanayi_Devrimleri_ve_Dijital_Donusum (1)İndir

1. Aşağıdakilerden hangisi temel etik ilkelerden biridir?
A) Hırs
B) Dürüstlük
C) Çıkarcılık
D) Rekabet

2. İnsanların doğruyu söylemesi ve yalan söylememesi hangi etik ilke ile ilgilidir?
A) Vicdan
B) Onur
C) Dürüstlük
D) Adalet

3. İş hayatında çalışanların eşit muamele görmesi hangi etik ilkeye örnektir?
A) Adalet
B) Onur
C) Ahlak
D) Sorumluluk

4. Bir öğrencinin görevlerini zamanında yapması hangi etik ilke ile ilişkilidir?
A) Onur
B) Sorumluluk
C) Adalet
D) Vicdan

5. Başkasının hakkını gasp etmemek, hak edene hakkını vermek hangi etik ilke ile ilgilidir?
A) Ahlak
B) Dürüstlük
C) Adalet
D) Onur

6. İnsanların yaptıkları davranışları kendi iç sesleriyle değerlendirmesi hangi ilkeye girer?
A) Vicdan
B) Onur
C) Sorumluluk
D) Ahlak

7. İnsan onuruna yakışır şekilde davranmak, küçültücü işlerden kaçınmak hangi etik ilke ile ilgilidir?
A) Vicdan
B) Dürüstlük
C) Onur
D) Sorumluluk

8. Etik ilkelerden hangisi toplum kurallarına, örf ve adetlere uygun yaşamayı ifade eder?
A) Ahlak
B) Vicdan
C) Adalet
D) Onur

9. Bir yazılımcının işinde sorumluluk alması ve görevlerini eksiksiz yerine getirmesi hangi etik ilkeye örnektir?
A) Sorumluluk
B) Dürüstlük
C) Onur
D) Vicdan

10. Etik ilkelerin amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kişisel çıkarı artırmak
B) Toplumsal düzen ve güven sağlamak
C) Yalnızca teknoloji geliştirmek
D) İnsanların özgürlüğünü kısıtlamak

Etik İlkeler – Cevap Anahtarı

1 → B (Dürüstlük)
2 → C (Dürüstlük)
3 → A (Adalet)
4 → B (Sorumluluk)
5 → C (Adalet)
6 → A (Vicdan)
7 → C (Onur)
8 → A (Ahlak)
9 → A (Sorumluluk)
10 → B (Toplumsal düzen ve güven sağlamak)

MALWARE

Marka Ses

Faydalı Model

Faydalı model için yenilik (novelty) ve sanayiye uygulanabilirlik şartı aranıyor; fakat patentteki gibi buluş basamağı (inventive step) çoğu yerde daha hafif ya da hiç aranmaz

Değerlendirme Soruları

1. Ünite – Bilişim Etiği

20 Soruluk Büyük Test

1. Etik kavramı aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
A) Teknolojik gelişmeleri
B) Doğru-yanlış açısından insan davranışlarını değerlendiren kurallar bütününü
C) Sadece bilgisayar kullanım kurallarını
D) Yalnızca sosyal medya kurallarını

2. Aşağıdakilerden hangisi bilişim etiğine aykırı bir davranıştır?
A) Lisanslı yazılım kullanmak
B) Başkasının bilgisayarına izinsiz girmek
C) Güçlü parola kullanmak
D) Doğru bilgi paylaşmak

3. Bilişim temel hak ve özgürlüklerinden biri değildir:
A) Özel hayatın gizliliği
B) Düşünce ve ifade özgürlüğü
C) Haberleşme özgürlüğü
D) Oyun bağımlılığı

4. Kod yazımında uyulması gereken etik ilkelerden biri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Toplumsal yararı gözetmek
B) Yalnızca hız için çalışmak
C) Rakip projeleri kopyalamak
D) Güvenliği önemsememek

5. Sosyal medya etiğine uygun davranış aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yalan haber paylaşmak
B) Küfürlü yorum yapmak
C) Başkalarının özel bilgilerini ifşa etmek
D) Açık ve anlaşılır bir dil kullanmak

6. Bilgi güvenliğinin üç temel ilkesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gizlilik – Bütünlük – Erişilebilirlik
B) Parola – İnternet – Antivirüs
C) Yazılım – Donanım – Kullanıcı
D) Özgürlük – Adalet – Eşitlik

7. Parola güvenliği için uygun olmayan davranış aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sık sık değiştirmek
B) Doğum tarihini parola yapmak
C) Büyük/küçük harf, sayı ve sembol kullanmak
D) Başkalarıyla paylaşmamak

8. İnternette güvenilir olmayan bir siteyi nasıl ayırt edebiliriz?
A) Başında “https://” olması
B) Güvenilir kurumlara ait olması
C) Yazım hataları ve aşırı reklamlar barındırması
D) Tanınmış sitelerde yer alması

9. Aşağıdakilerden hangisi zararlı yazılım (malware) örneği değildir?
A) Virüs
B) Truva atı
C) Fidye yazılımı
D) Ofis programı

10. Fikrî ve sınai mülkiyet haklarının ihlal edilmesi hangi sonuca yol açmaz?
A) Yaratıcılığın azalması
B) Haksız kazanç sağlanması
C) Ülke ekonomisinin zarar görmesi
D) Güvenliğin artması

11. Aşağıdakilerden hangisi internet etiğine uygundur?
A) Başkalarının şifrelerini kırmak
B) Yanlış bilgi yaymak
C) Lisanslı yazılım kullanmak
D) Korsan oyun indirmek

12. “Bilgi güvenliğinde erişilebilirlik” kavramı ne anlama gelir?
A) Bilginin gizli tutulması
B) Bilginin değiştirilmemesi
C) Bilginin ihtiyaç duyulduğunda ulaşılabilir olması
D) Bilginin kopyalanması

13. Aşağıdakilerden hangisi fikrî ve sınai mülkiyet hakkı değildir?
A) Marka
B) Patent
C) Telif hakkı
D) İnternet bağlantısı

14. Sosyal medya etiğinde yapılmaması gereken davranış aşağıdakilerden hangisidir?
A) Küfürlü yorum yapmak
B) Açık ve anlaşılır dil kullanmak
C) Doğru bilgi paylaşmak
D) Kişisel haklara saygı göstermek

15. Bilgi güvenliğinde “bütünlük” ilkesine örnek aşağıdakilerden hangisidir?
A) Web sitesinin içeriğinin izinsiz değiştirilmemesi
B) Bilginin gizli kalması
C) İhtiyaç anında bilgiye ulaşabilmek
D) Dosyanın şifrelenmesi

16. Zararlı yazılımlardan korunmanın en temel yollarından biri değildir:
A) Antivirüs programı kullanmak
B) Yazılımları güncel tutmak
C) Şüpheli e-posta eklerini açmak
D) Güvenli sitelerden alışveriş yapmak

17. Ticari sır kavramına en uygun örnek aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir yazılımın açık kaynak kodları
B) Bir gazetenin manşeti
C) Bir içecek firmasının gizli formülü
D) Bir derste kullanılan ders kitabı

18. Etik kuralların amacı nedir?
A) İnsanları sadece yasalarla sınırlamak
B) Doğru ve adil davranışları teşvik etmek
C) Bilgisayar donanımını geliştirmek
D) Yazılım hatalarını gidermek

19. İnternette sahte kimlik oluşturmak hangi etik ilkeye aykırıdır?
A) Dürüstlük
B) Saygı
C) Gizlilik
D) Özgürlük

20. Aşağıdakilerden hangisi güvenli parola örneğidir?
A) 123456
B) doğumtarixi1990
C) Fb1907
D) T!kLa_29*ab

Cevap Anahtarı

20 Soruluk Test – Cevap Anahtarı

1 → B
2 → B
3 → D
4 → A
5 → D
6 → A
7 → B
8 → C
9 → D
10 → D
11 → C
12 → C
13 → D
14 → A
15 → A
16 → C
17 → C
18 → B
19 → A
20 → D

MGA – Meslek Etiği, Ahilik ve Ahilik İlkeleri – Test 1

Eylül 16, 2025Eylül 16, 2025 eser Yorum yapın

Test: Kurallar – Meslek Etiği – Ahilik

1. Kuralların toplumsal fayda açısından en temel işlevi aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnsanların canının istediğini yapmasını sağlamak
B) Düzeni ve adaleti korumak
C) Bireyleri birbirinden ayırmak
D) Sadece ceza vermek için oluşturulmak
E) Hiçbir işlevi yoktur

2. Aşağıdakilerden hangisi sınıfta kurallar belirlemenin amaçlarından biri değildir?
A) Sınıf düzenini sağlamak
B) Sınıfta güvenli bir ortam oluşturmak
C) Sınıfta herkesin birbirine saygılı olmasını sağlamak
D) Sınıfta herkesin istediği gibi davranmasını sağlamak
E) Ortak sorumluluk bilinci geliştirmek

3. “Eline, diline, beline sahip ol” sözü hangi teşkilatın ilkesine aittir?
A) Sendikalar
B) Ticaret Odaları
C) Ahilik
D) Çıraklık Okulları
E) Kooperatifler

4. Meslek etiği kavramı aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
A) Sadece çalışanların haklarını
B) Mesleki faaliyetlerde uyulması gereken ilke ve kuralları
C) Yalnızca işverenlerin yükümlülüklerini
D) Yalnızca devletin koyduğu yasaları
E) Meslek seçiminde kişisel tercihleri

5. Aşağıdakilerden hangisi ahilik ilkelerinden biridir?
A) Yalan söylemek
B) Eksik tartmak
C) Kanaatkâr ve cömert olmak
D) Harama bakmak
E) Kimseyi kandırmak

6. “Pabucu dama atılmak” deyiminin kökeni hangi uygulamaya dayanır?
A) Müşteri şikâyetlerinin esnaf şeyhi tarafından incelenip kusurlu ürünün çatıya atılması
B) Satılan ürünün fiyatının artması
C) Çırakların ustalarına saygı göstermesi
D) Yoksullara yardım edilmesi
E) İşletmenin iflas etmesi

7. Günümüzde Ahilik teşkilatının yerini alan kuruluşlardan biri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türkiye Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Konfederasyonu
B) Belediyeler
C) Mahalle Muhtarlıkları
D) Polis Teşkilatı
E) Öğretmen Evleri

8. Aşağıdakilerden hangisi meslek etiğine uygun bir davranıştır?
A) Müşteriye verilen sözü tutmamak
B) Hizmette ayrım yapmamak
C) Yasa dışı üretim yapmak
D) Çalışma saatlerine uymamak
E) Müşteriyi kandırmak

9. Ahilikte “Yanlış ölçme, eksik tartma” yasağı hangi değeri vurgular?
A) Adalet ve dürüstlük
B) Sabır ve kanaatkârlık
C) Cömertlik ve yardımseverlik
D) Tasarruf
E) Gösterişten kaçınma

10. Aşağıdakilerden hangisi meslek kuruluşlarının toplumsal işlevlerinden biri değildir?
A) Meslek standartlarını belirlemek
B) Meslek mensuplarını eğitmek
C) Kalite kontrolünü sağlamak
D) Üyeler arasında yardımlaşmayı geliştirmek
E) Yasa dışı ticareti teşvik etmek

Cevap Anahtarı

B – Düzeni ve adaleti korumak
D – Sınıfta herkesin istediği gibi davranmasını sağlamak
C – Ahilik
B – Mesleki faaliyetlerde uyulması gereken ilke ve kurallar
C – Kanaatkâr ve cömert olmak
A – Müşteri şikâyetlerinin esnaf şeyhi tarafından incelenip kusurlu ürünün çatıya atılması
A – Türkiye Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Konfederasyonu
B – Hizmette ayrım yapmamak
A – Adalet ve dürüstlük
E – Yasa dışı ticareti teşvik etmek